Tất cả các yếu tố gây kích thích niêm mạc đường hô hấp hoặc viêm, sưng đường hô hấp sẽ tạo ra những phản ứng sinh lý bình thường như hắt hơi hay ho hay là cả hai.Tuy nhiên, không phải tất cả các bệnh trên đường hô hấp đều có dấu hiệu lâm sàng như dự đoán. Ở heo, bệnh viêm phế quản phổi mạn tính thường là bệnh gây ra những cơn ho dữ dội nhất kèm theo đó là các dấu hiệu thở rất nặng nhọc.
Do đó, ho thường là một dấu hiệu cảnh báo về các triệu chứng ban đầu của các bệnh trên đường hô hấp hay là dấu hiệu cảnh báo về 1 sự kích thích bất thường nào đó.
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân, ta có thể quan sát heo ho để đưa ra những nhận định, nghi ngờ ban đầu như sau:
– Nếu dấu hiệu ho chỉ xảy ra trên 1 cá thể heo thì nhiều khả năng heo ho là do niêm mạc đường hô hấp bị kích thích.
– Nếu heo ho dữ dội và tỷ lệ heo ho tăng lên trong đàn thì nguyên nhân thường do 1 bệnh cấp tính nào đó.
– Nếu heo ho dai dẳng, tỷ lệ có tăng lên chậm (có nhiều heo trong đàn bị ho) thì nhiều khả năng heo đang mắc 1 căn bệnh mãn tính trên đường hô hấp hay có yếu tố môi trường bất lợi nào đó tác động vào cả đàn heo.
Dưới đây là các mầm bệnh truyền nhiễm thường là các nguyên nhân gây cho heo ho và khó thở. Những trường hợp gặp nhiều trong thực tế được in đậm.
Ho là 1 phản xạ phòng thủ quan trọng của cơ thể để tống các dịch rỉ viêm, các dị vật lạ ra ngoài đường hô hấp. Vì vậy, sẽ rất nguy hiểm nếu vì 1 lý do nào đó mà phản xạ ho bị ức chế, các dị vật và dịch viêm không được tống ra ngoài và rất có thể sẽ trở thành bệnh mãn tính.
Bởi vậy, mặc dù đáng báo động và xuất hiện như 1 dấu hiệu bệnh lý nhưng phản xạ ho cho thấy phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể đang diễn ra và chúng ta không nên can thiệp giúp heo cắt ho mà hãy điều trị nguyên nhân gây ho cho heo.
Heo nhiễm giun tròn, giun đũa Ascaris suum, thường đi kèm với ho do khi ấu trùng giun di hành xuyên qua phổi gây tổn thương phổi và có thể viêm phổi.
Heo bị thiếu máu có thể thấy khó thở khi heo bắt buộc phải tăng nhịp hô hấp để bù lại lượng oxy bị thiếu phát sinh từ việc giảm tuần hoàn tế bào máu. Do đó heo càng dễ hít phải vật lạ làm kích ứng niêm mạc đường hô hấp dẫ đến ho. Ngoài ra, nếu heo thiếu máu nặng → suy tim nhanh → heo mệt → các dịch tiết đường hô hấp khó bị loại ra ngoài → gây ra các tình trạng bệnh nguy cấp hơn.
Nguyên nhân môi trường của ho là tương đối phổ biến. Cá nhân tôi biết một số trang trại nơi mà ho xảy ra ở heo thịt nhưng có rất ít mầm bênh bệnh lý có thể được tìm thấy trên các dây chuyền giết mổ. Trong những tình huống này, sự kích ứng từ các tác nhân môi trường kết hợp với cơ chế bảo vệ phổi của cơ thể sẽ gây ra hiện tượng ho.
Các nguyên nhân phổ biến nhất từ môi trường gây ho là nóng và bụi. Ngoài ra, bụi có thể kết hợp thêm với 1 số chấy độc hại, ô nhiễm khác như độc tố vi khuẩn, bào tử nấm…làm cho vấn đề càng thêm tồi tệ.
Như vậy, nắm được các nguyên nhân gây ho trên heo sẽ giúp chúng ta có cái nhìn tổng quan nhất, từ đó có cơ sở giúp chẩn đoán chính xác cũng như đưa ra các phương pháp điều trị tổng quát, hiệu quả nhất.
Biên tập: Sakan Việt nam